سعید بهمنی

حجت الاسلام والمسلمین سعید بهمنی عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در آیین افتتاحیه و رونمایی از سایت جدید پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل که در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، نسبت به نابسندگی استناد نظریه‌ها به قرآن و منابع دینی هشدار داد. وی در این باره گفت: در مجامع علمی حتی در برخی بحث‌های جاافتاده گاهی احساس می‌‌شود استناد نظریه‌ها و ادعاها به قرآن و متون دینی به بسندگی و کفایت نمی‌رسد.

وی افزود: به نظر می‌ رسد یکی از موانع عملیاتی و میدانی شدن نظریه‌ها و ناتوانی در ایجاد موج علمی نابسندگی استناد آن‌ها به قرآن و دین است. مطالب پرطمطراق و تا حدودی براق است؛ ولی تمام نیست. این نظریه‌ها فرضیه‌های رقیب را نادیده می‌گیرند و از عهده نفی نظریه‌های رقیب بر نمی‌آیند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه بیان داشت: مسأله دیگری که به طور خاص رسانه‌ها به آن مبتلایند مسأله رواج شِبهِ علم در رسانه‌ها است.

وی با تأکید بر اهمیت روایت دقیق و کامل محتوای علمی، گفت: به رغم وجود افراد تحصیل‌کرده حوزوی و دانشگاهی در برخی خبرگزاری‌ها؛ ظرفیت و وعی لازم برای تلقی و روایت دقیق و کامل مباحث علمی به چشم نمی‌خورد؟ آن‌چه در محیط رسانه‌ای رواج دارد چیزی است که آن را شِبهِ علم بنامیم شایسته‌تر است تا علم نامیده شود. مراد از شِبهِ‌علم علم بی‌دلیل است؛ علمی که در استناد و استدلال نابسنده است. معمولا جملات و گزاره‌هایی برّاق و پرطمطراق که یا گوینده از عهده استناد اجتهادی آن به قرآن منابع دینی برنمی‌آید؛ یا روایت‌گر ظرفیت لازم برای تحمّل مطالب و روایت دقیق آن را ندارد. به هر حال نتیجه انتشار و رواج شِبهِ‌علم است؛ نه علم.

حجت الاسلام والمسلمین بهمنی خاطرنشان کرد: لازم است در پایگاه‌های علمی مانند وسایل روایت‌گران علم، از سطحی از دانش و مهارت برخوردار باشند که توانایی جداسازی علم از شِبهِ‌علم را داشته باشند. 

وی یادآور شد: مثلا من می توانم نظریات شهید صدر را به شکل براق برجسته کنم؛ ولی این الزاما به این معنا نیست که با دلایلی که شهید صدر مطالب را به دست‌آورده همراه باشم. در این صورت اگر مطالب برجسته وی را مطرح کنم ولی توانایی اقامه دلایل وی و نقد آن را نداشته باشم. در حقیقت آن‌چه روایت می‌کنم علم نیست، بلکه شبه علم است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در بخش پایانی سخنان اظهار امیدواری کرد: کارگزاران پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل با برنامه‌ریزی و کسب دانش و مهارت لازم به جایی برسند که بتوانند افزون بر جداسازی علم و شِبهِ‌علم. منتشرکننده علم باشند و بتوانند همراه با روایت نظریه‌ها و ادعاهای علمی، سؤالاتی چالشی را مطرح کنند که سبب هشیاری مدعیان علم و پیش‌برد آورده‌های علمی شود.

برچسب ها : پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی, سعيد بهمنی, شِبهِ علم, نابسندگی استناد