سعيد بهمنی
اللهم اجعل محيانا محيا محمد و آل محمد و مماتنا ممات محمد و آل محمد (ص)
عواملی دور و نزديک ذهنم را به مسئله‌ی سبک زندگی ايرانی اسلامی پيوند زده است. اول تأکيد رهبری معظم انقلاب در باره سبک زندگی ايرانی اسلامی به ويژه در سفر به خراسان شمالی. پس از آن پذيرش مشاوره‌ی پايان‌نامه‌ای با نام مبانی سبک زندگی ايرانی اسلامی در تربيت مدرس حضرت صديقه‌ی کبرا س. همچنين زمانی که در کميسيون دين و فرهنگ عمومی شورای حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی بودم. اين مسئله با طرحی که از جانب آقای دکتر علی احمدی ارائه شده بود در دستور بررسی قرار گرفت. سپس در جلسه‌ی شورا که با حضور اعضای کميسيون برگزار شد طرح يادشده به طور مستقيم به وسيله آقای دکتر احمدی گزارش شد. چند روز پيش از اين يکی از دوستان بسی ارجمندم تماس گرفت و اظهار داشت که مطالبی را که قبلا در باره سبک زندگی ايرانی اسلامی و مطالعات تاريخی گفته بودم دوباره يادآوری کنم. اکنون که چند روزی از اين تماس می‌گذرد هنوز مطالب يادشده در گفت و گوی با ايشان را به ياد نياورده‌ام. ديروز نيز يکی از خبرنگاران خبرگزاری حوزه تماس گرفت و از گفت مايل است با بنده در باره سبک زندگی ايرانی اسلامی مصاحبه کند. زمانی که ايشان تماس گرفت در وضعيتی نبودم که مصاحبه انجام شود. با اين وصف، مطالبی به ذهن می‌رسد که ممکن است پيشنهاد آنها برای انجام مطالعات مربوط مفيد باشد. در اين نوشته افزون بر اينکه گام‌هايی برای انجام مطالعات سبک زندگی ايرانی اسلامی ارائه می‌شود بر مطالعات تاريخی در اين باره تأکيد می‌کنم.
گام اول: تبيين نظريه پايه برای سبک زندگی ايرانی اسلامی
چنانکه پس از گزارش آقای دکتر احمدی در جلسه‌ی شورا گفتم اگر بخواهيم الگويی کامل (پارادايمی) از سبک زندگی ايرانی اسلامی را به تصوير بکشيم گام اول تبيين نظريه‌ی پايه در اين باره است. نظريه‌ی پايه به منزله‌ی عميق‌ترين، جامع‌ترين و گسترده‌ترين نظام انديشه‌ای که در بردارنده مبانی انديشه، آرا و رفتارها در سبک زندگی ايرانی اسلامی است. لازم است گروهی از متفکران که از توانايی کافی در انجام مطالعات بنيادی برخوردارند به اين مهم بپردازند.
گام دوم: مبانی
مبانی، باورها و انگاره‌هايی‌اند که آرای مربوط به سبک زندگی ايرانی اسلامی بر آنها تکيه دارند. تنقيح مبانی می‌تواند چارچوب بازآفرينی سبک زندگی ايرانی اسلامی را پايه‌ريزی کند. مطالعه در اين مرحله نيز ماهيتی بنيادی دارد.
گام سوم: اصول استنباط
اصول استنباط قواعدی معتبر که در طريق استنباط آرای سبک زندگی قرار می‌گيرند. با استفاده از اين قواعد می‌توان به داده‌های کاربردی سبک زندگی ايرانی اسلامی دست يافت. مطالعه در اين سطح از نوع مطالعه‌ی توسعه‌ای است.
گام چهارم: آرای سبک زندگی ايرانی اسلامی
آرا، داده‌هايی کاربردی که با تکيه بر مبانی و اصول به دست می‌آيد. اين سطح دارای ابعاد متعدد است. از آن جهت که دستورهايی برای عمل فراهم می‌کند کاربردی است. از آن جهت که می‌توان آن را از طريق مطالعه منابع اسنادی به دست آورد کتابخانه‌ای است.
گام پنجم: رفتار مبتنی بر سبک زندگی ايرانی اسلامی
رفتار، عمل و مناسک برخاسته از آموزه‌های اسلامی. مطالعه در باره حيطه‌ی رفتاری سبک زندگی ايرانی اسلامی از طريق مطالعه‌ی رفتار پيامبر و معصومان (ع) و نيز رفتار شخصيت‌ها و جوامع اسلامی در گذشته در حوزه‌ی علم تاريخ قرار می‌گيرد. چنانکه مطالعه سبک زندگی در جوامع کنونی در حوزه‌ی مطالعات جامعه‌شناسی است.
در اين نوشته بيش از هر چيز بر نگاه تاريخی به سبک زندگی تأکيد دارم. در اين باره عنوان‌های ذيل را برای انجام مطالعات تاريخی پيشنهاد می‌کنم:
1. تاريخ تطور سبک زندگی ايرانی اسلامی
1. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی حکومت بنی اميه
2. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی حکومت عباسيان
3. 1. تأثير علی ابن موسی (ع) بر سبک زندگی ايرانی اسلامی
4. 1. تأثير خواجه‌نصيرالدين طوسی بر سبک زندگی ايرانی اسلامی
5. 1. تأثير نهضت سربداران بر سبک زندگی ايرانی اسلامی
6. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در مکتب اخوان‌الصفا
7. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی خوارزميان
8. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی آل بويه
9. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی صفاريان
10. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی صفويه
1. 10. 1. زمينه‌ها و موانع مديريت سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی صفويه
2. 10. 1. مزايای سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی صفويه
3. 10. 1. آسيب‌ها و کاستی‌های سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی صفويه
4. 10. 1. وجوه اتحاد و افتراق سبک زندگی در دو قلمرو رقيب صفويه و عثمانی
5. 10. 1. نقش فقيهان در مديريت سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی صفويه
11. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی قاجار
12. 1. سبک زندگی ايرانی اسلامی در دوره‌ی پهلوی
13. 1. تأثير انقلاب اسلامی ايران بر سبک زندگی ايرانی اسلامی
14. 1. زمينه‌های تاريخی رشد و بالندگی سبک زندگی ايرانی اسلامی
 |
آخرین نظرات